​Alle grote steden hebben het. Ze brengen je uit evenwicht door de hoeveelheid geluiden, beelden en geuren. Taipei is zo’n grote stad. Een stoplicht dat op groen springt, zorgt voor een orkaan aan scooterlawaai. Een avondmarkt ruikt naar gefrituurde melk, wierook, versgeperst sinasappelsap en duizend kruiden vanuit de hotpot en teppanyaki eettentjes. Zodra het donker is, is het helemaal niet donker omdat iedere zichzelf respecterende winkel fel knipperende lichtjes aanzet in alle kleuren van de regenboog.

Prikkelrijk dus. Ik heb er een hekel aan en ik hou ervan.

Als ik me voorbereid op een groot toernooi zoals het wereldkampioenschap dan vermijd ik zoveel mogelijk prikkels. Geen televisie, geen social media berichten, een vast ritme van opstaan, eten, trainen in een rustige omgeving en bijtijds weer gaan slapen. Op die manier kan ik me beter focussen.  

Oftewel, Taipei is een bijzonder slechte trainingsomgeving.

Maar wacht even…

Hoe komt het dan dat er zoveel topsporters uit Taipei komen, zeker als het om Tai Chi en Tui Shou (Pushing Hands) gaat? Wat mis ik?

Liggend in bed na de eerste dag besefte ik het. Ik voelde de turbulentie van de heenvlucht nog als ik mijn ogen dichtdeed en hoorde in mijn oren het geschreeuw van de Chinese poppenkastvoorstelling waar ik even naar had gekeken. Mijn ademhaling was hoog en oppervlakkig. Dat was het moment waarop ik het snapte.

Als je in een prikkelrijke omgeving bij jezelf kunt blijven, dan lukt het overal. Als je je eigen innerlijke houding ziet, dan kun je die veranderen als dat nodig is. Ik paste mijn ademritme aan, liet de emoties en indrukken zo goed mogelijk los en viel in slaap. De volgende dag rustig getraind in een park en de dagen daarna genoten van het topniveau in de wedstrijden. Voor mij is Taipei nu een geweldige plek om te trainen.

​​​Grenzen stellen. Ik weet het, geen sexy onderwerp. En toch wil ik het erover hebben. Als je namelijk jezelf een beetje kent, dan heb je door waar je grenzen liggen. Niet dat ze altijd hetzelfde zijn, de bandbreedte heeft alles te maken met je energiepeil.

De ene avond ben je scherp, kun je goed geconcentreerd een vergadering voorbereiden. Een andere avond moet je er niet aan denken en wil je alleen bankhangen. Wat maakt het verschil? Natuurlijk speelt er van alles mee: hoeveel je slaapt, wat je eet, hoeveel water je drinkt en of je veel of weinig stressvolle momenten ervaart. Dat zijn allemaal factoren die je energiepeil beïnvloeden. Maar er zit iets belangrijkers achter: je innerlijke houding. Hoe bewuster je bent van je innerlijke houding hoe beter je voelt waar op dat moment je grenzen liggen.

Laten we eens van het griepscenario uitgaan: je hebt nauwelijks geslapen omdat je kind steeds huilend wakker werd door de griep, je hebt Chinees besteld omdat het lekker makkelijk is en je hebt je volle agenda omgegooid om thuis te werken en tegelijk voor je zieke zoontje te zorgen. Om eerlijk te zijn was dit precies wat zich vorige week bij ons thuis afspeelde. Kun je het je voorstellen?

Op zulke dagen ga je, als je niet oplet, over heel wat grenzen. Je zou het zelfs micro crisismanagement kunnen noemen. Je probeert zo goed mogelijk te handelen op basis van onzekere omstandigheden. De valkuil die voortdurend wijd openstaat is dat je alleen bezig bent met het zorgen voor je kind en tegelijk het zo goed mogelijk nakomen van werkafspraken. Jijzelf schiet erbij in en daar betaal je dezelfde avond of de volgende dag(en) de prijs voor. Wat kun je doen om te voorkomen dat je weerstand zo afneemt dat jij de volgende grieppatiënt wordt? Hier zijn 6 tips.

1. Pas je tempo aan. Als de omstandigheden veranderen (minder slaap, meer aandacht voor je kind), pas dan ook je verwachtingen aan. Schrap in je agenda wat voor die dag niet noodzakelijk is.
2. Pak je rust. Als je veel druk ervaart, dan is het extra belangrijk een tegengewicht te creëren. Besef dat kleine adempauzes je energiepeil langer hoog en stabiel houden. En let op: op Instagram vertellen dat je even rust nodig hebt, is iets anders dan je rust nemen. Telefoon even wegleggen dus ;-)
3. Wees alert op claimende empathiebetuigingen. Er zijn mensen die graag problemen uitmelken en je nog vermoeider laten voelen dan je al was. Ze beginnen begripvol dat ze zien hoe vervelend de situatie is voor je en nemen daarna uitgebreid de tijd om te vertellen over hun ervaringen met griep, ziekte en andere ellende. Zoek deze mensen niet op. En als je jou opzoeken, hou het dan kort en bondig.
4. Regel support. Hoe intensiever het zorgen voor een ander is, hoe meer het gevoel kan ontstaan dat je er alleen voor staat. Dat gevoel kost veel energie en gaat ook ten koste van de zorg die je geeft. Support is er in vele vormen: je kind laten bellen/skypen met opa en oma zodat je zelf een pauze kunt nemen, een vriend(in)vragen om op te passen. Je kunt ook support voor jezelf organiseren: door even je hart te kunnen luchten bij een goede vriend(in) geef je jezelf meer ruimte.
5. Pas op voor bingen. Als door de omstandigheden je vaste ritme grondig in de war raakt, is er kans dat je daar teleurstelling of frustratie bij voelt. Hoe lekker is dan die extra reep chocolade, nog wat meer afleveringen op Netflix of het blijven door scrollen op Facebook of Instagram. Je zoekt troost en vind afleiding. Zolang je het doet, verdooft het en als je dan eindelijk stopt voel je je vermoeider en waarschijnlijk zelfs meer gefrustreerd dan ervoor. Wees je bewust van deze valkuil, zodat je 'm kan vermijden.
6. Voed jezelf. Niet alleen met gezond eten en veel water drinken, maar vooral ook door je innerlijke houding aandacht te geven. De kans is groot dat je aandacht in minicrises in de ‘o jee-stand’ staat: 'o jee als zijn koorts maar niet hoger wordt', 'o jee als het maar niet op zijn longen slaat', 'o jee als ik zelf maar niet de volgende ben', etc. Dat gedachtenpatroon put je uit. Wat helpt is om heel bewust kleine activiteiten te doen die je voldoening geven. Lees een hoofdstuk uit een opbeurend boek. Kijk een video van iemand die een voorbeeld voor je is. Neem een lange warme douche. Ruim een kast op. Doe wat je voedt.

Zelfzorg betekent weten waar je grenzen liggen en doen wat nodig is om die te respecteren. Hoe beter dat lukt, hoe beter je ook voor anderen kunt zorgen.

Bedankt voor het lezen! Ik hoop dat je dit blog waardevol vond. Als je vragen hebt, ik beantwoord ze graag!

Arnout

Je geeft leiding aan je team. Je draagt verantwoordelijkheid voor je mensen en de organisatie.  Een belangrijke vraag is dan: wie zorgt er voor jou? Het antwoord is eenvoudig: dat doe je zelf. Als je goed in je vel zit, dan kun je meer voor je organisatie betekenen. Hoe je dat doet? Tijd om je eens te verdiepen in je innerlijke houding.

Veel leidinggevenden zijn zich niet echt bewust van hun innerlijke houding. Het is het fundament van waaruit je woorden en daden voortkomen. Het is de mindset van waaruit je beslissingen neemt. Het is handig om daar inzicht in te ontwikkelen. Een klein voorbeeld: hoe ga je in gesprek met een medewerker die niet functioneert? Veel leidinggevenden hikken er eerst een tijdje tegenaan en gaan het gesprek dan in met harde, slappe of met een dubbele houding . Hard door op stugge toon het feitelijk functioneren te benoemen en daar direct consequenties aan te verbinden. Zacht door op meelevende toon om de hete brij heen te draaien en geen duidelijke afspraken te maken. De dubbele houding is een intern conflict: ze spreken duidelijke taal terwijl ze zich ondertussen van binnen bezwaard en onzeker voelen of ze wel het juiste zeggen of doen. 

Leidinggevenden komen regelmatig in dit soort situaties. Goede beslissingen nemen op basis van verschillende meningen, informatietekorten (of overloads) en tijdsdruk is één van de belangrijkste vaardigheden van een leidinggevende. Als je het op de juiste wijze aanpakt, kan het je energie geven. Als je te hard, te zacht of een dubbele houding hebt, kost het veel energie. Drie tips om bewuster vanuit je innerlijke houding te leven. 

1. Train het zien van je eigen houding

Je innerlijke houding bestaat uit drie componenten: je energiepeil, je focus en je zelfkennis. Die drie pilaren werken voortdurend op elkaar in. Als je je fit voelt, gaat het makkelijker om consequent je focus vast te houden en zie je beter je persoonlijke valkuilen. Die fitheid is meer dan alleen fysiek: het zit ook in de voldoening van je activiteiten en in de rust die je van binnen voelt. Werk je onder langdurige stress, dan gebeurt het omgekeerde: je energiepeil zakt, je focus vervaagt en je vervalt in patronen die tegen je werken. Een veelvoorkomend patroon is het zoeken van afleiding. Dat kan op allerlei manieren, zoals veelvuldig overwerken, steeds weer je email checken, Facebooken, tv-kijken, gamen, chatten, drank, drugs. Wat er ongemerkt insluipt is een innerlijke houding die naar korte termijn voldoening verlangt, maar het uiteindelijk niet vindt. Vormen van afleiding leveren namelijk geen voldoening op. Zodra je merkt dat je jezelf aan het afleiden bent, neem dan een beslissing. Bepaal wat echt belangrijk is voor je, en doe dat. En hik je er tegenaan omdat het moeilijk lijkt? Dan klopt dat: als jij denkt dat het moeilijk is, dan is het dat ook. Het vergt een overtuiging van binnenuit: 'ik doe wat ik nodig vind'. Als je dat kunt voelen, dan is moeilijk of makkelijk geen issue meer. Dan ga je aan de slag.

2. Train het lichamelijk en emotioneel-mentaal loslaten van spanning

Het menselijk lichaam is een paleis. Alleen sommige mensen gaan er mee om alsof het een rommelhok is. Je kunt je vullen met snoep en snacks, je kunt je ook voeden met gezond eten. Je kunt je afbeulen in de sportschool, je kunt ook gericht trainen in ontspanning en fysieke inspanning. Je kunt je steeds pushen naar de volgende deadline, je kunt ook bewust rustpunten inbouwen. Je fysieke lichaam ‘luistert’ mee met je emoties en je gedachten. Ben je gespannen, dan trekt veel bloed naar de vitale organen in de romp met als effect dat je handen en voeten afkoelen. Als je moe bent, neemt je concentratievermogen af en is je motoriek slechter. Als je weet wat voor signaal je lichaam geeft, dan kun je er mee werken. Bij spanning kun je doelbewust ontspanningsoefeningen doen. Bij vermoeidheid kun je rusten of energieverhogende oefeningen doen. Bij al deze oefeningen gaat het om de wisselwerking tussen je emotioneel-mentale houding en je fysieke lichaam. Tai Chi, yoga en mindfulness werken hiermee.

3. Train focus: jouw richting bepalen en die volgen

Er zijn drie domeinen waarin je focus belangrijk is: je persoonlijke ontwikkeling, de ontwikkeling van je relatie/gezin/vrienden, en de ontwikkeling in je werk. Weet jij wat je in elk van deze domeinen wil bereiken deze week? En het komende half jaar? Veel mensen hebben wel focus op een of twee van de domeinen, maar lang niet altijd concreet en meetbaar. En zelden op alle drie. Mensen die wel focus hebben, geven op over de voordelen. En die zitten niet eens in het bereiken van de doelen, hoewel dat veel voldoening geeft. De focus maakt het eenvoudiger te selecteren wat belangrijk is en te elimineren wat ruis veroorzaakt en het versterkt het gevoel zinvol bezig te zijn.

Vond je deze blog waardevol? Deel ‘m gerust met collega’s en vrienden! Heb je vragen of opmerkingen: mail me dan. Ik hoor graag van je.

Op jouw leven!

Arnout

Een crisis is een noodsituatie waarin je geen overzicht hebt en je beseft dat de situatie (levens)bedreigend is voor je functioneren. Best lastig om dan relaxt te blijven. De eerste adrenalinerush geeft je energie om ongekend hard en gefocust te werken. Ontspannen lijkt dan ook helemaal niet nodig. Je bent immers druk bezig het probleem op te lossen waar je voor staat. Maar als dan blijkt dat het veel langer duurt dan je hoopte en dat jij niet degene bent die alle beslissingen neemt, dan is de kans aanwezig dat je energiepeil snel terugloopt. Ineens ben je op, je concentratie is weg en alles kost moeite.  Quick fixes als koffie en suiker werken averechts, ze maken je juist hyper en vertroebelen je denken. Ontspannen is wat je dan graag wil, maar het lukt je niet door de onrust in je hoofd.

Met weinig moeite veel resultaat bereiken. Dat is een van de principes van Tai Chi trainingen. Met ‘weinig moeite’ bedoel ik een zo laag mogelijke spierspanning en mentale drukte. Dat kun je fysiek trainen. Hoe reageer je als iemand een halsklem bij je toepast? Je voelt de druk bij de hals, je lichaam spant zich instinctief aan, je wilt je losrukken en merkt dat de klem daardoor alleen maar steviger is geworden. Zo werkt het als je het voor het eerst meemaakt. Maar dan ga je trainen. Als je de stress voelt oplopen, dan richt je de aandacht op je ademhaling en het adequaat ontspannen. Je voelt hoeveel druk er is en waar de druk van de klem zit en leert welke beweging nauwelijks moeite kost om jezelf te bevrijden. Je werkt niet vanuit je instincten en emoties, maar vanuit een innerlijke houding. Een houding van kracht en ontspanning. Die heeft iedereen in zich, alleen niet iedereen heeft die paraat.

De meeste crises zijn geen fysieke bedreigingen zoals een halsklem.  Het zijn hoogoplopende spanningen of conflicten op de werkvloer, het zijn ernstig verstoorde relaties met belangrijke klanten, het zijn serieuze relatieproblemen of de veeleisende zorg voor een ziek kind. Niemand heeft zich vooraf zo’n situatie ten doel gesteld en toch krijg je het op je bord. Het voelt als energieverslindend, als een klem en het belemmert je persoonlijke ontwikkeling. Of niet? Nee. De situatie is je persoonlijke ontwikkeling. Dan kun je maar beter zorgen dat je daar mee om leert gaan. Verander je innerlijke houding en verander daarmee de uitkomst van de situatie.

Gebruik je weleens een van deze uitspraken? ‘Als er acht dagen in een werk zouden zitten, dan zou ik mijn werk wel afkrijgen’. ‘Pas als ik alle informatie heb, kan ik een beslissing nemen.’ ‘Jij hebt makkelijk praten’. ‘Ik word al moe als ik er aan denk’. ‘Ik vind het wel moeilijk hoor’.

Deze uitspraken hebben hetzelfde effect als een halsklem, op emotioneel-mentaal niveau dan. Iemand die klaagt, legt zijn verantwoordelijkheid buiten zichzelf. De opmerkingen zijn de instinctieve stressreflexen om uit de klem te komen, terwijl ze de klem alleen maar sterker maken. Ook hier geldt: verander je houding en je verandert de uitkomst van de situatie. Zo’n verandering van houding gaat niet vanzelf. Dat vergt training. Die training is een investering in jezelf. In zelfkennis (hoe reageer jij instinctief onder druk op fysiek en mentaal niveau), focus (wat heb jij nodig om worden wie je bent) en energiepeil (wat werkt voor jou om je energieker en relaxter te voelen). Die training pas je toe in het dagelijks leven om de innerlijk sterke houding aan te leren. Als zich dan een noodsituatie voordoet, dan ervaar je die niet meer alleen als bedreigend maar ook als een kansrijk moment. En dat is precies waar het Chinese karakter voor crisis voor staat: enerzijds gevaar en anderzijds nieuwe mogelijkheden.

Vragen of opmerkingen naar aanleiding van deze blog? Mail me, ik hoor graag van je.

Op jouw leven!

Arnout